Obywatele Ukrainy na rynku pracy – nowe regulacje

Terminy wejścia w życie i obowiązywania wybranych regulacji
dot. obywateli Ukrainy na rynku pracy: 

1. 10 obowiązuje w okresie od 1 do 14 lipca 2022 r.

(abolicja)

Jest to przepis, który w okresie od 1 do 14 lipca br. umożliwia podmiotom powierzającym wykonywanie pracy obywatelom Ukrainy złożenie zaległego powiadomienia, jeśli z jakiegoś powodu nie zrobili tego wcześniej. Jest to przepis ograniczony czasowo – od 1 do 14 lipca 2022 roku, ponadto możliwość skorzystania z przepisu wymaga spełnienia następujących warunków:

–  podmiot powierzył pracę obywatelowi Ukrainy w okresie od 24 lutego do 17 czerwca 2022 r. (tj. do 14 dnia przed wejściem w życie niniejszej ustawy),

–  podmiot zgłosił obywatela Ukrainy do ZUS lub KRUS w związku z powierzeniem pracy.

Uwaga

Zgodnie z informacją z MRiPS (pismo DRP-XI.070.38.2022.LL z dnia 27 czerwca 2022 r.) z przepisu art. 10 będą mogli skorzystać ci pracodawcy, którzy dopełnili wszystkich formalności związanych z powierzeniem racy poza złożeniem powiadomienia lub złożyli je po terminie lub złożyli powiadomienie zawierające błędy. Wprowadzony przepis jest niezwykle istotny z uwagi na fakt,
że niedopełnienie obowiązku powiadomienia o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy lub złożenie powiadomienia po terminie może być uznane za nielegalne powierzenie pracy.

Art. 10.

1. Podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do 14. dnia przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nie dopełnił obowiązku powiadomienia, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, może dokonać tego powiadomienia w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Uznaje się, że obywatel Ukrainy był uprawniony do wykonywania pracy w okresie

objęcia go ubezpieczeniem społecznym lub ubezpieczeniem społecznym rolników albo w

28 okresie następującym po dokonaniu zgłoszenia umowy o dzieło, o której mowa w

art. 36 ust. 17 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.

z 2022 r. poz. 1009, 1079 i 1115).

3. Z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, może skorzystać tylko podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który zgłosił obywatela Ukrainy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w związku z powierzeniem mu pracy.

 

2. 1 pkt. 10 lit. a i b będzie obowiązywać od 14 lipca 2022 r.

(doprecyzowanie powiadomień o podjęciu pracy)

Przepis, który będzie obowiązywać od 14 lipca br. (tj. po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy) nakłada obowiązek na podmioty powierzające wykonywanie pracy obywatelom Ukrainy przekazania dodatkowych informacji w powiadomieniu składanym do właściwych powiatowych urzędów pracy tj.:

– miesięczną lub godzinową stawkę czasu pracy,

– wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu,

– liczbę wszystkich osób wykonujących pracę wg stanu na dzień 23 lutego 2022
oraz na dzień złożenia powiadomienia.

Przekazanie dodatkowych informacji ma na celu polepszenie ochrony praw pracowniczych cudzoziemców i zagwarantowanie im pracy w warunkach nie gorszych niż wskazane w powiadomieniu poprzez nałożenie na pracodawcę obowiązku przestrzegania określonego wymiaru czasu pracy oraz wynagrodzenia.

Ponadto ZUS będzie dodatkowo udostępniać dane o objęciu ubezpieczeniami społecznymi obywateli Ukrainy Głównemu Urzędowi Statystycznemu, co pozwoli
na ocenę liczby obywateli Ukrainy wykonujących pracę zgodnie z art. 22 ust.1.

Art. 1 pkt.10 lit. a i b

w art. 22:

1. a) w ust.1 część wspólna otrzymuje brzmienie: „– jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy

właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi, a praca jest powierzana w wymiarze czasu pracy nie niższym niż wskazany w powiadomieniu lub liczbie 7 godzin nie mniejszej niż wskazana w powiadomieniu oraz za wynagrodzeniem nie niższym niż ustalone według stawki określonej w powiadomieniu, proporcjonalnie zwiększonym w przypadku podwyższenia wymiaru czasu pracy lub liczby godzin pracy.”,

1. b) w ust. 3 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6–8 w brzmieniu:

„6) miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia;

7)  wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu;

8)  liczbę wszystkich osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę i na podstawie umów cywilnoprawnych według stanu na dzień 23 lutego 2022 r. oraz na dzień złożenia powiadomienia.”,

1. c) w ust. 5a w pkt 4 dodaje się przecinek i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) Głównemu Urzędowi Statystycznemu”,

1. d) w ust. 5b w pkt 4 dodaje się przecinek i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) Głównemu Urzędowi Statystycznemu”;

3. 1 pkt. 11  wszedł w życie z dniem 1 lipca 2022 r.  z mocą obowiązywania od 24 lutego 2022 r.
   (zawody medyczne – szkolenia z j. polskiego z FP)

Przepis, który wszedł w życie 1 lipca br. z mocą od 24 lutego 2022 r. umożliwia finansowanie z Funduszu Pracy szkoleń z języka polskiego dla obywateli Ukrainy wykonujących zawody medyczne tj. lekarza, stomatologa, pielęgniarki lub położnej. Środki finansowe będą przekazywane na wniosek okręgowej izby lekarskiej albo okręgowej izby pielęgniarek i położnych w wysokości do kwoty 3 tys. zł dla jednej osoby z limitem 3 szkoleń.

Art. 1 pkt.11

po art. 22h dodaje się art. 22i w brzmieniu:

„Art. 22i. 1. Minister właściwy do spraw pracy może dofinansować z Funduszu Pracy koszty szkolenia z języka polskiego dla obywateli Ukrainy posiadających:

1) dyplom, o którym mowa w art. 7 ust. 2a pkt 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o

zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2021 r. poz. 790, z późn. zm.3), z wyłączeniem obowiązku posiadania uwierzytelnień, o których mowa w tym przepisie – na wniosek okręgowej izby lekarskiej, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U.
z 2021 r. poz. 1342), zwanej dalej „okręgową izbą lekarską”;

2) dyplom, o którym mowa w art. 35a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 551, 583 i 830), z wyłączeniem obowiązku posiadania uwierzytelnień, o których mowa w tym przepisie – na wniosek okręgowej izby pielęgniarek
i położnych, o której mowa w art. 2 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie

pielęgniarek i położnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 628), zwanej dalej „okręgową izbą pielęgniarek

i położnych”.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2021 r. poz. 1559
i 2232 oraz z 2022 r. poz. 583, 655, 830 i 974.8 2. Dofinansowanie kosztu szkolenia, o którym mowa w ust. 1, nie może przekraczać kwoty 3000 zł dla jednej osoby za jedno szkolenie. Obywatel Ukrainy,
o którym mowa w ust. 1, może wziąć udział w maksymalnie trzech szkoleniach.

3. Okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych składa do ministra właściwego do spraw pracy, raz w miesiącu, wniosek o dofinansowanie kosztów szkolenia, o których mowa w ust. 1, zawierający:

1) nazwę i adres instytucji przeprowadzającej szkolenie;

2) termin i zakres szkolenia oraz liczbę godzin szkolenia;

3) planowaną wysokość kosztów szkolenia;

4) planowaną liczbę osób uczestniczących w szkoleniu.

4. 3 pkt. 1 – 3 wszedł w życie z dniem 1 lipca 2022 r.
   (bezrobotni i poszukujący – szkolenia z j. polskiego z FP)

Przepis, który wszedł w życie 1 lipca br. umożliwia starostom inicjować, organizować i finansować z Funduszu Pracy szkolenia z języka polskiego dla obywateli Ukrainy zarejestrowanych jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy. Koszt szkolenia nie może przekroczyć 2 tys. zł dla jednej osoby z limitem 1 szkolenia na osobę. W przypadku specjalistycznego języka branżowego starosta
w uzasadnionych przypadkach może zwiększyć kwotę do wysokości 3 tys. zł.

Przepis, który wszedł w życie 1 lipca br. dotyczy kryteriów wyboru instytucji szkoleniowych przy zlecaniu przez starostów szkoleń z języka polskiego dla obywateli Ukrainy zarejestrowanych jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy.

Art. 3 pkt. 1 – 3

W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2022 r. poz. 690, 830 i 1079) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 40 w ust. 4 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: „Szkolenie finansowane przez starostę
z Funduszu Pracy odbywa się w formie kursu.”;

2) w art. 40a w ust. 3 w pkt 1 wyrazy „numer konta” zastępuje się wyrazami „numer  rachunku bankowego”;

3) po art. 40a dodaje się art. 40b w brzmieniu:

„Art. 40b. 1. Starosta inicjuje, organizuje i finansuje z Funduszu Pracy szkolenia z  języka polskiego dla bezrobotnych oraz poszukujących pracy cudzoziemców. Cudzoziemcom odbywającym szkolenie stypendium nie przysługuje.

Przepisy art. 20 ust. 1, art. 33 ust. 4 pkt 3, 7, 8, ust. 4a pkt 3, art. 40 ust. 2a pkt 1 i 2, ust. 2b, ust. 2d,

art. 75 ust. 1 pkt 1 i 1a, art. 76 i art. 77a stosuje się odpowiednio.

2. Należność przysługująca instytucji szkoleniowej z tytułu organizacji szkolenia dla jednego cudzoziemca za jedno szkolenie nie może przekroczyć 2000zł. Cudzoziemiec może wziąć udział
   w jednym szkoleniu.
3. W uzasadnionych przypadkach starosta może zwiększyć należność przysługującą instytucji szkoleniowej z tytułu organizacji szkolenia z języka polskiego branżowego dla jednego cudzoziemca za jedno szkolenie do wysokości 3000 z
4. Przy dokonywaniu wyboru instytucji szkoleniowych, którym zostanie zlecone lub powierzone przeprowadzenie szkoleń, starosta jest obowiązany uwzględnić co najmniej trzy spośród poniższych kryteriów wyboru instytucji szkoleniowych do przeprowadzenia szkolenia:

1) jakość oferowanego programu szkolenia;

2) certyfikaty jakości usług posiadane przez instytucję szkoleniową;

3) dostosowanie kwalifikacji i doświadczenia kadry dydaktycznej do zakresu szkolenia;

4) dostosowanie wyposażenia dydaktycznego i pomieszczeń do potrzeb szkolenia z uwzględnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków realizacji szkolenia;

5) koszty szkolenia.

5. Art. 3 pkt. 5 wszedł w życie z dniem 1 lipca 2022 r.
   (praca w domach pomocy społecznej dla obywateli Ukrainy)

Przepis, który wszedł w życie 1 lipca br. ma ułatwiać podejmowanie pracy przez obywateli Ukrainy w domach pomocy społecznej, jednostkach wspierania rodziny
i systemie pieczy zastępczej. Nowy instrument umożliwia refundację ww. podmiotom części lub całości kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne za zatrudnienie osób bezrobotnych lub poszukujących pracy zatrudnionych w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Refundacja kosztów pracy z tytułu zatrudnienia będzie obowiązywać przez okres 12 miesięcy.

po art. 57dodaje się art.57a w brzmieniu:

„Art.57a.

1. Starosta zwraca:

1) podmiotowi prowadzącemu dom pomocy społecznej, o którym mowa w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 i 2270 oraz z 2022 r. poz. 1, 66
i 1079), zwanemu dalej „podmiotem prowadzącym DPS”,

2) jednostce organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, o której mowa w art.2 ust.

3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r. poz.447), zwanej dalej „jednostką organizacyjną WRiPZ” – zatrudniającym skierowanych bezrobotnych lub poszukujących pracy w domu pomocy społecznej albo w jednostce  organizacyjnej WRiPZ, przez okres do 12 miesięcy, część albo całość kosztów poniesionych na wynagrodzenia,  nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości uprzednio uzgodnionej  w umowie, nieprzekraczającej jednak kwoty ustalonej jako iloczyn liczby zatrudnionych w

miesiącu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia
za pracę.

2. Starosta nie dokonuje zwrotu kosztów, o których mowa w ust.1, podmiotowi prowadzącemu DPS albo jednostce organizacyjnej WRiPZ, które:

1) zalegają z opłacaniem należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

albo wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;

2) zalegają z opłacaniem innych danin publicznych.

3. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1, następuje na wniosek podmiotu prowadzącego DPS albo jednostki organizacyjnej WRiPZ, składany do wybranego powiatowego urzędu pracy.
4. Podmiot prowadzący DPS albo jednostka organizacyjna WRiPZ nie może wystąpić z wnioskiem
   o zwrot kosztów, o których mowa w ust.1, na pracownika, który w okresie ostatnich 6 miesięcy był zatrudniony w tym domu pomocy społecznej albo w tej jednostce organizacyjnej WRiPZ.